चितवन : स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रममा नागरिकको उत्साहजनक सहभागिता भए पनि नवीकरण गर्नेको संख्या कम देखिएको छ। बीमा गरेका ४९ प्रतिशतले नवीकरण गरेका छैनन्।

जिल्लामा करिब साढे चार लाखले बीमा गरेको सरकारी तथ्यांक छ। तीमध्ये दुई लाख ३६ हजार २२३ जनाले मात्र नवीकरण गरेको स्वास्थ्य बिमा बोर्ड चितवनका दर्ता अधिकारी निर्मला भट्टराईले जानकारी दिइन्।

जिल्लामा २०७३ साल असार १ गतेदेखि चितवनमा स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रम लागू भएको हो। चितवन झापापछि सबैभन्दा धेरै स्वास्थ्य बिमा गर्ने जिल्लामा पर्छ। सेवा प्रदायकको झञ्झटिलो स्वास्थ्य सेवा, बिमामार्फत सबै औषधि नपाइनु, जनचेतनाको कमी, बिमा बोर्डको झञ्झटिलो प्रक्रियालगायतका कारण पनि नवीकरण कम भएको स्वास्थ्यकर्मी बताउँछन्।

गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवामा सबै नागरिकको समान पहुँच सुनिश्चित गर्न सरकारले बीमा कार्यक्रम लागू गरेको थियो। दिनप्रतिदिन बीमाप्रति नागरिकको आकर्षण बढेको तर नवीकरण कम भएको भरतपुर अस्पतालका जनस्वास्थ्य निरीक्षक नारायणप्रसाद सापकोटाले बताए।

चितवनको भरतपुर अस्पताल, रत्ननगरको बकुलहर अस्पताल, माडीको बघौँडा अस्पताल तथा शिवनगर, जुटपानी र खैरहनी प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रलाई मात्र स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रमको प्रथम सेवाविन्दु तोकिएको छ। अस्पतालमा बिमा गरिसकेका सदस्यले सरकारले तोकेको अस्पतालबाट एकदेखि दुई लाखसम्मको निःशुल्क स्वास्थ्य उपचार सेवा प्राप्त गर्छन्।

चितवन मेडिकल कलेज, पुरानो मेडिकल कलेज र मनकामना अस्पतालमा रिफरल अस्पतालका रूपमा बिमा कार्यक्रम लागू भएको छ । विशेषज्ञ चिकित्सक नभएका अस्पताल र स्वास्थ्य केन्द्रमा बिमा कार्यक्रम लागू हुँदैन ।

नेपाली समाजमा बच्चालाई तेल लगाएर मसाज गरिदिने चलन छ। यसले बच्चाको शारीरिक विकासमा मात्र होइन मानसिक फाइदा गर्छ। जब आमाले कोमलतापूर्वक मसाज गर्छिन्, त्यसले बच्चालाई सुखद अनुभूति गराउँछ। साथै सुरक्षाको महशुस पनि गराउँछ। बच्चालाई

मसाज गर्नुका यी हुन् फाइदा

मसाज गर्दा बच्चालाई आराम र खुशी मिल्छ। यसले बच्चालाई भावनात्मक सुरक्षा पनि मिल्छ।

मसाज राम्रो व्यायाम पनि हो। राम्ररी निन्द्रा लाग्छ। उनीहरू स्फूर्ति महशुस गर्छन्।

नियमित रूपले मसाज गर्दा रोग लाग्ने सम्भावना कम हुन्छ। उनीहरू स्वस्थ्य, बलिया हुन्छन्। शरीरको विकास पनि सहज ढंगले हुन्छ।

बच्चाको पेटमा ग्यास,  पाचन क्रिया कमजोर हुने र निन्द्रा नलाग्नेजस्ता समस्या मसाजले हट्छ।

मसाजअघि ध्यान दिनुपर्ने कुरा

बच्चाले दूध पिएको वा पेट भरिएको अवस्था छ भने तुरुन्तै मसाज गरिदिनुहुँदैन।

तीनचार महिनाको बच्चालाई नुहाइदिनुअघि सबै अंगमा बेबी आयलले मसाज गर्नुपर्छ। यसपछि चिसो मौसममा तातोपानी, गर्मीमा सामान्य पानीले नुहाइदिनुपर्छ।