डा अनुप भन्छन्, कोरोनाको भयावह स्थिती आउनै बाँकी छ, यो त शुरुवात मात्र हो !
अब हामी सबैले आफू सुरक्षित छु र अरु सबै संक्रमित हुन भनेर सोच्नुपर्छ
काठमाडौंको शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालमा अहिले कोरोनाका बिरामी र कोरोना आशंकामा परीक्षण गराउन आउनेको भिडभाड छ। त्यही भिडलाई परामर्श दिंदै र संक्रमितको उपचारमा संलग्न हुँदै आएका छन् सरुवा रोग विशेषज्ञ डा अनुप बास्तोला । डा बास्तोला कोरोनाको पहिलो संक्रमित जब माघ ९ गते पुष्टि भयो त्यसबेलादेखि नै संक्रमितको उपचारमा खटिएका छन्। उनै सरुवा रोग विशेषज्ञ डा अनुप बास्तोलासँग कोरोना उपचार र अहिलेको अवस्थाकाबारेमा हेल्थ टिभी अनलाइनले गरेको कुराकानी :
अहिलेको कोरोनाको अवस्थालाई कसरी हेर्नुभएको छ ?
अहिले काठमाडौं उपत्यका लगायतका स्थानमा कोरोना संक्रमित हरु बढिरहेका छन्। त्यसैले पनि मानिसहरु अलि बढी आत्तिएको होकी भन्ने लागेको छ । तर अहिले नै कोरोना बढेको भन्न मिल्दैन यो त शुरुवात मात्र हो अझै यसको फैलिने रुप आउनै बाँकी छ । मतलब यो संख्या यति मै सकिंदैन अब भने हामीले छुट्टै रणनितीका साथ काम गरेनौं भने संक्रमितलाई सम्हाल्न मात्र हैन हेर्दाहेर्दै बचाउन पनि नसक्ने दिन आउन सक्छ । तर अझै पनि व्यवस्थापनको धेरै काम गर्न भने सकिन्छ सबैको साथ महत्वपूर्ण छ ।
सबै कोरोना संक्रमितको उपचार गर्न विकसित देश अमेरिका, यूरोपले त सकेका छैनन् । कति संक्रमित उपचार नै नपाएर घरमै मृत्युवरण गर्न बाध्य छन् भने हामीले पनि संक्रमितलाई उपचार गर्न सक्दैनौं। हाम्रो अस्पतालको सेट अप, आइसीयू, भेन्टिलेटर अहिले भइरहेका दीर्घ बिरामीलाई त नपुग्ने अवस्थामा छन भने कोरोना संक्रमित सबैलाई अस्पतालमा राखेर उपचार गर्न सक्ने औकात हामीसँग छैन्। यो सबैले बुझ्नैपर्छ । यही नै सत्य हो । उदाहरणका लागि काठमाडौं उपत्यकामा १ लाख मानिसलाई संक्रमण भयो र ती मध्ये १ हजारलाई अस्पताल राखेर अक्सिजन दिएर उपचार गर्न पर्यो भने पनि हामी सक्दैनौं यो हाम्रो तितो सत्य हो । त्यसैले हामीले संक्रमण भएपछि उपचार गर्ने हैन संक्रमण नै हुन नदिन रोकथाममा ध्यान दिन जरुरी छ । शुरुदेखि हामीले भन्दै आएको पनि त्यही हो।
भन्नुको मतलब संक्रमितको संख्या अझै बढ्छ ?
संक्रमित त बढ्छन् नै । लकडाउन अघि भारतबाट लुकीछिपी आएकाहरुले कोरोना लिएर आए । जसले गर्दा तराईका समूदायमा कोरोना पस्यो । अझै पनि भारतमा रोजगारी गुमाएर वा कामको कटौती भएर वा डरका कारण नेपाल भित्रिनेको संख्या अत्यधिक छ । उनीहरु सबै नियम पुर्वक नाकाबाट आएर क्वारेन्टाइनमा बसेका छैनन्। कतिपय अवैध बाटोबाट आइरहेका छन् । तिनीहरुले पनि कोरोना ल्याएका हुनसक्छन्। अर्को कुरा हामी आफैले पनि कुनै नियम नमानी खुलेयाम हिंडिरहेका छौं । तराईमा फैलिएको कोरोना अब लकडाउन खुलेपछि बिस्तारै मानिसको आवतजावतसँगै काठमाडौं उपत्यका छिरेको छ । लकडाउन खुलेपछि हेर्ने हो भने धेरै जना तराईका विभिन्न जिल्लाबाट आएका र उनीहरुको सम्पर्कमा रहेकाहरुमा नै संक्रमण बढी देखिएको छ । त्यसैले हामी आफू अनुशासित नहुँदाको परिणाम कोरोना समुदायसम्म पुगेको हो । यो संख्या अब अझै बढ्ने संकेत देखिएको छ । जाडो याममा भाइरस बढी सक्रिय हुने भएकाले जाडो मौसममा बढी जोखिम छ ।
सरकारले सबै कोरोना संक्रमितको उपचार गर्न सक्छ त ?
त्यो त सम्भव नै छैन्। सबै कोरोना संक्रमितको उपचार गर्न विकसित देश अमेरिका, यूरोपले त सकेका छैनन् । कति संक्रमित उपचार नै नपाएर घरमै मृत्युवरण गर्न बाध्य छन् भने हामीले पनि संक्रमितलाई उपचार गर्न सक्दैनौं। हाम्रो अस्पतालको सेट अप, आइसीयू, भेन्टिलेटर अहिले भइरहेका दीर्घ बिरामीलाई त नपुग्ने अवस्थामा छ भने कोरोना संक्रमित सबैलाई अस्पतालमा राखेर उपचार गर्न सक्ने औकात हामीसँग छैन्। यो सबैले बुझ्नैपर्छ । यही नै सत्य हो । उदाहरणका लागि काठमाडौं उपत्यकामा १ लाख मानिसलाई संक्रमण भयो र ती मध्ये १ हजारलाई अस्पताल राखेर अक्सिजन दिएर उपचार गर्न पर्यो भने पनि हामी सक्दैनौं यो हाम्रो तितो सत्य हो । त्यसैले हामीले संक्रमण भएपछि उपचार गर्ने हैन संक्रमण नै हुन नदिन रोकथाममा ध्यान दिन जरुरी छ । शुरुदेखि हामीले भन्दै आएको पनि त्यही हो।
सबैले आफू सुरक्षित छु र अरु सबै संक्रमित हुन भनेर व्यवहार गरेर दूरी कायम गर्न सिक्नुपर्छ । यसो गरिएन भने कोरोना भुसको आगो झै सबैतिर फैलिने वाला छ । हामी सबैले संक्रमण भइसकेपछिको दुख कष्ट र उपचार नपाउने सम्भावना छ भनेर सावधानी अपनाउँ । हामीले रोकथाममै ध्यान दिने हो रोग लागेपछिको अवस्था भने हाम्रो हातमा छैन्। त्यसैले सबै सचेत बनौँ र कोरोनालाई जितौँ ।
अब सरकारले के गर्न पर्छ र सर्वसाधारणले के गर्ने ?
कोरोना महामारीका लागि सरकारले आफनो लेबलबाट काम गरिरहेको छ । तर हामी नागरिकले पनि केही त सहयोग गर्नुपर्यो नि । लकडाउन सधैंको लागि उपाय हैन् । यसले धेरैलाई सडकमा ल्याउँछ । केही समय रोग नियन्त्रण गर्नका लागि र तयारीका लागि हो । यो बेला सरकारका तर्फबाट धेरै नै तयारी हुनुपर्दथ्यो तर प्रयाप्त हुन सकेन । अझै पनि काम गर्न सकिन्छ ।
पहिलो कुरा सरकारले नराम्रो अवस्थामा हामीसँग यति बिरामी हुनसक्छन भनेर त्यसका लागि अस्पताल सेटअप, अक्सिजन, आइसीयू बेड, भेन्टिलेटरको व्यवस्था गर्नुपर्छ । त्यही अनुसार दक्ष जनशक्ति पनि चाहियो । यो बेला स्वास्थ्यकर्मीको मनोबल उच्च बनाउँदै उनीहरुलाई परिचालन गर्ने तयारी गर्नुपर्छ । नागरिको तर्फबाट कुृरा गर्ने हो भने नागरिक अब आफै सचेत हुनुपर्छ । बिना काम घरबाट लुखुर लुखुर हिड्न भएन । अनिवार्य रुपमा मास्कको प्रयोग गर्ने, भौतिक दूरी कायम गर्ने, हात धोइरहने गर्न जरुरी छ । सबैले आफू सुरक्षित छु र अरु सबै संक्रमित हुन भनेर व्यवहार गरेर दूरी कायम गर्न सिक्नुपर्छ । यसो गरिएन भने कोरोना भुसको आगो झै सबैतिर फैलिने वाला छ । हामी सबैले संक्रमण भइसकेपछिको दुख कष्ट र उपचार नपाउने सम्भावना छ भनेर सावधानी अपनाउँ । हामीले रोकथाममै ध्यान दिने हो रोग लागेपछिको अवस्था भने हाम्रो हातमा छैन्। त्यसैले सबै सचेत बनौँ र कोरोनालाई जितौँ ।
स्वास्थ्य मन्त्री उपेन्द्र यादवद्धारा कान्ति बाल अस्पतालको आकस्मिक अनुगमन
नेपालले बालबालिकामा हुने क्यान्सरका ३५ प्रकारका औषधी निःशुल्क प्राप्त गर्ने
पूर्व स्वास्थ्य सचिव डा प्रवीण मिश्रको निधन
एक वर्षमा ३३ लाख बिरामीको आँखा उपचार, ८ लाख विदेशीले लिए सेवा
मधुमेह रोग र दाँतको समस्या