महिनावारी सुकेपछि महिलाहरूमा हड्डी खिइने समस्या हुन्छ
जोगिन के गर्ने ?
हेल्थ टिभी अनलाइन : बढ्दो उमेरसँगै हाम्रो शरीरको हड्डी पनि खिइँदै जान्छ । त्यसैले यसको स्याहार उमेर छँदै गर्न जरुरी हुन्छ भने उमेर बढ्दै जाँदा भने झनै चिकित्सकको सल्लाह बमोजिम ख्याल गर्नुपर्ने हुन्छ । यसरी हड्डी खिइने रोगलाई मेडिकल भाषामा ‘ओस्टिोपोरोसिस’ भनिन्छ । यो रोग महिला पुरुष दुबैमा भए पनि महिनावारी सुकेपछिका महिलामा भने अझ बढी देखिने गर्छ । हर्मोनको परिवर्तनका कारण पुरुषको तुलनमा महिलामा भने अलि छिटो उमेरमा यो समस्या हुने गर्छ ।
उमेर बढ्दै जाँदा हाम्रो हड्डी पनि बुढो हुनपुग्छ । र हड्डी मख्खिन थाल्छ जसले गर्दा केही नगर्दा पनि सामान्य रुपमा केही हुँदा पनि पिटिक्क भाँचिन थाल्छ । ३० वर्षसम्म हड्डी दरो हुन्छ ।तर उमेर बढेसँगै हड्डी बन्ने भन्दा सोषित हुने समस्या बढी भएमा हड्डी कमजोर भएर यस्तो समस्या हुन्छ ।
उमेर बढेसँगै हड्डी कमजोर हुने खिइने त छँदैछ । जथाभावी स्टेरोइड दुखाइ कम गर्ने औषधिले पनि हड्डी खियाउने र कमजोर गराउने गर्छ । यसैगरी बढी दुब्लो मानिसमा पनि हड्डी खिइने समस्या बढी हुन्छ । त्यसका लागि पहिले देखि नै आफनो हड्डीको स्वस्थता जाँच गर्नुपर्ने हुन्छ । धुम्रपान तथा मद्यपान, जंकफुडले पनि हड्डी कमजोर गराउन सहयोग गरिरहेको हुन्छ । यो त भयो समस्या । यसको समाधानका उपायहरु पनि छन्। उमेरसँगै खिइँदै जाने हड्डीलाई कम खिइन तथा भाँचिनबाट जोगाउन सकिन्छ ।
पुरुषहरुमा ६० वर्षपछि देखिने यो समस्या महिलाको हकमा भने ५० तिर नै हुन्छ । यसको मुख्य कारण भनेको महिलाहरुको जब महिनावारी सुक्छ त्यसपछि हड्डी खिइने प्रक्रिया तीब्र हुन थाल्छ । हर्मोनको परिवर्तन यसको मुख्य कारण हो । त्यसैले महिलाहरुले अझ बढी आफनो खानपान र हड्डी बलियो बनाउने सन्दर्भमा अझ बढी चनाखो हुनुपर्छ ।
यो समस्या पत्ता लगाउन बोनडेंसिटी हड्डीको घनत्व परीक्षण गरिन्छ । यसबाट हड्डीको बनावटको बारेमा जानकारी हुन्छ । कति खिइएको छ भन्ने थाहा हुन्छ । यो जाँच ६० वर्ष पुगेको सबैले गर्दा राम्रो हुन्छ । यो जाँच बाहेक हड्डीलाई बलियो बनाउनमा क्याल्सियम भिटामिन डी, र फोस्फोरस जस्ता तत्त्वहरूको महत्त्वपूर्ण भूमिका हुने हुँदा यी तत्वहरुको मात्रा शरीरमा कति छ भन्ने कुरा थाहा पाउनका लागि अन्य जाँचहरु पनि गर्न सकिन्छ । आवश्यता अनुसार महिनावारी सुकेका महिला तथा ६० वर्ष माथिका सबैले आफनो हड्डीको जाँच तथा क्याल्सियम, भिटामिन डीको अवस्था पत्ता लगाएर चिकित्सकको सल्लाहमा औषधि तथा क्याल्सियम, भिटामिन डी लिन सकिन्छ । यसैगरी सानो उमेरदेखि नै हड्डी कमजोर हुने खानपान गर्न भएन ।
यसको सही तरिकाले उपचार गरेमा बिना चोटपटक नै हड्डी भाँचिने समस्याबाट जोगिन सकिन्छ । साथै पोषणयुक्त खानेकुुरामा ध्यान दिने तथा आफूले सकेको सामान्य व्यायाम गर्ने गर्नुपर्छ । जति व्यायाम गर्न सक्यो अर्थात चलायमान भयो उती नै बढी हड्डी बलियो हुन्छ । त्यसैले केही न केही गरिरहन पर्छ । ओछ्यानमा मात्र बस्दा झनै हड्डी कमजोर हुन्छ । यति गरियो भने हड्डी खिइएर हुने दुर्घटना वा चोटपटकबाट जोगिन सकिन्छ ।
क्षयरोग अन्त्य गर्ने विषयमा छलफल गर्न ३० देशका विज्ञहरु गोवामा भेला
लुम्बिनी प्रदेशको स्वास्थ्य सचिवमा डा वासुदेव उपाध्याय नियुक्त
स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रीमा प्रदीप यादव नियुक्त
स्वास्थ्यमन्त्री उपेन्द्र यादवले दिए राजीनामा
नर्सहरुको हौसला बढाउन नेपाल क्यान्सर अस्पतालद्धारा विशेष कार्यक्रमको आयोजना