‘खाना एक उत्सव हाे’
विज्ञान तथा प्रविधिको विकासले संसार साँघुरिएको अवस्थामा मानव जातिको आधारभुत आवश्यकता खानामा पनि परिवर्तन भएको छ । विभिन्न देश समूदाय र जातिहरुमा खानेकुराहरु पनि उत्सव अभिव्यक्त गर्ने प्रतिक बनेका छन्।
परम्परागत खानाशैली भौगौलिक अवस्थामा आधारित छ । पूर्वीय सभ्यता र पश्चिमी सभ्यताको मिश्रणले खानपान शैलीमा परिवर्तन भएको छ । यस परिवर्तन स्वस्थ जीवन र स्वस्थ समाजमा सकारात्मक र नकारात्मक रुपमा प्रभाव परेको दखिन्छ । खानपानमा महत्व दिई उत्सव मनाउने परम्परागत ठाउँ अनुसार फरक फरक छ । उदाहरणको लागि विशेष गरी काठमाडौंमा रहेका नेवार जातीहरुमा खानाको विशेष खालको पहिचान छ ।
नेवारी भोजमा धेरै थरीका परिकारहरु जस्तै अन्न, गेडाडुडी, तरकारी, मासु, दही, सलाद, समावेश हुने हुँदा खाद्य समूहको आधाारमा अत्यन्त सन्तुलित देखिन्छ । जुन अभ्यास पहिलेदेखि नै हुँदै आएको छ ।
तर हालको अवस्थामा यस्ता खानेकुराहरुसाथै अन्य मुलुकबाट भित्रिएका खानेकुराहरु जस्तै आलु चिप्स, केक, आइसक्रिम ,कोल्ड ड्रिक्स जसलाई जंकफुड भनिन्छ समावेस भएकाले भोज स्वस्थ हुँदाहुँदै पनि अस्वस्थ बन्न थालेको छ । जुन चिन्ताको विषय हो । यस्ता भोजमा परम्रपरागत भोजमा यस्ता आयातित खाना समावेश नगरेकै राम्रो जसले स्वास्थ्यमा नकारात्मक असरहरु पर्न जान्छ । यस्ता जंक फुड एवम बढी गुलियो भएका पेय पदार्थले तौल बढाउने, मधुमेह, उच्च रत्तचाप बढाउन सहयोग गर्छन।
नेवारी भोजमा धेरै थरीका परिकारहरु जस्तै अन्न, गेडाडुडी, तरकारी, मासु, दही, सलाद, समावेश हुने हुँदा खाद्य समूहको आधाारमा अत्यन्त सन्तुलित देखिन्छ । जुन अभ्यास पहिलेदेखि नै हुँदै आएको छ ।
तर हालको अवस्थामा यस्ता खानेकुराहरुसाथै अन्य मुलुकबाट भित्रिएका खानेकुराहरु जस्तै आलु चिप्स, केक, आइसक्रिम ,कोल्ड ड्रिक्स जसलाई जंकफुड भनिन्छ समावेस भएकाले भोज स्वस्थ हुँदाहुँदै पनि अस्वस्थ बन्न थालेको छ ।
त्यसैले यी समस्याहरुबाट बच्न बचाउन र नियन्त्रण गर्न आफनो शरीरलाई कति पौष्टिक तत्वहरुको आवश्यक पर्दछ भन्ने जानकारी हुनुपर्दछ । साथै विभिन्न उत्सवहरुमा खाइने खानेकुराहरुलाई यस आवश्यकता अनुसार खानु र ख्वाउनु साथै प्राकृतिक खानेकुरामा जोड दिनु नै यस परिवर्तनशिल समयको माग र आवशयकता हो ।
आज विश्व रेडक्रस दिवस मनाइँदै
गण्डकी प्रदेशको स्वास्थ्य मन्त्रीमा सीता सुन्दास नियुक्त
मातृ तथा नवजात शिशु मृत्युदर घटाउन मिडवाइफको भूमिका महत्वपूर्ण
अत्यधिक विषादी राखिएका तरकारी र फलफूलले क्यान्सर भयावह बन्दै : विज्ञ
ई- सिगरेटको आयात तथा बिक्री वितरण रोक्ने व्यवस्था कार्यान्वयन गर्न स्वास्थ्य मन्त्रालयको पत्र