हेल्थ टिभी अनलाइन\ काठमाडौं: ग्लोबल ग्याग रुलले गर्दा गुणस्तरीय यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य सेवाको पहुँच र प्रजनन अधिकारमा कमी आउनुका साथै नेपालका नागरिक समाजको आवाजलाई कमजोर बनाएको एक नयाँ प्रतिवेदनले जनाएको छ ।

अमेरिकी नीति ‘ग्लोबल ग्याग रुल’ अर्थात् गर्भपतन सेवाको लागि रेफर गर्ने, परामर्श दिने, वा यस विषयमा वकालत गर्ने गैरसरकारी संस्थाहरूलाई आर्थिक सहायता प्रदान गर्न निषेध गर्ने नीतिको कारणले गर्भपतन सेवा प्रदान गर्ने नेपाल सरकारको प्रयासलाई पनि कमजोर बनाएको छ । साथै सेवाको पहुँचमा पनि कमी ल्याएको छ । यी प्रभावहरू वातावरण, स्वास्थ्य र जनसंख्या कार्यक्रम अनुसन्धान केन्द्र (कृपा) र आइडब्लुएचसीले प्रकाशित गरेको नयाँ प्रतिवेदनमा उल्लेख गरिएको छ । कृपाले आइतबार भिडियो कन्फ्रेन्स मार्फत उक्त अध्ययन सार्वजनिक गरेको हो।

ग्लोबल ग्याग रुलको प्रभावले नेपालमा गम्भीर स्वास्थ्य सेवाहरुको पहुँचमा निरन्तर रुपमा कमी आइरहेको पाइएको अध्ययनमा उल्लेख छ । अमेरिकी सहयोग नियोगले सहयोग गरेको कार्यक्रम पनि निर्धारित समयभन्दा अगावै समाप्त भएकोले सो कार्यक्रम संचालन भएका २२ वटा जिल्लाहरुमा परिवार नियोजन सम्बन्धी विभिन्न सेवाहरु बन्द भएको छ भने सेवाको विस्तारमा कमी देखिनुका साथै सेवाको गुणस्तर पनि खराब हुँदै गएको पाइएको छ । यस अध्ययनका प्रमुख अध्ययनकर्ता एवं कृपाका सहनिर्देशक डा. महेश पुरी भन्छन, ‘यो नीतिले आर्थिक अनुदानको कमि हुनुका साथै विभिन्न संस्थाहरु र नागरिक समाजहरु बीचको साझेदारी, सहकार्य र आवाजलाई पनि कमजोर बनाएको छ । ग्लोबल ग्याग रुलले यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य सेवाहरुको गुणस्तर सुधार तथा विस्तार गर्न मात्र नभई दिगो विकासका लक्ष्यहरु प्राप्त गर्न र प्राप्त हँदै गरेको प्रगतिलाई पनि निरन्तरता दिन समेत चुनौती सिर्जना गरेको छ ।’

यस अध्ययनमा ३७ जना सरोकारवालाहरुसँंग अन्तर्वार्ता लिईएको थियो । अध्ययनले देखाए अनुसार विस्तारित ग्लोबल ग्याग रुलको कार्यान्वयन पश्चात यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य र अधिकारका सेवाको उपलब्धता र पहुँच तथा उपयोगमा अन्तर आएको छ र यसले मुख्य रुपमा सिमान्तकृत र सेवाको पहुँच बाहिरका जनसंख्यालाई असर पुर्याएको छ ।

हेल्थ टिभी अनलाइन:  भारतमा कोरोना संक्रमितको संख्या तीब्र रुपमा बढिरहेको छ ।

भारतीय स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार त्यहाँ बुधबारसम्म २ लाख ७ हजार ६ सय १५ जनामा कोरोना संक्रमण पुष्टि भइसकेको छ । यसैगरी हालसम्म ५ हजार ८ सय १५ जनाको मृत्यु भएको जनाइएको छ । यसैगरी १ लाख बढी संक्रमित कोरोना जितेर अस्पतालबाट घर फर्केका छन्।

भारतमा पछिल्लो २४ घण्टामा मात्रै ८ हजार ८ सय ९ जना नयाँ संक्रमित थपिएका छन् भने २१७ जनाको कोरोनाको कारण मृत्यु भएको छ । भारतका महाराष्ट्र, दिल्ली, गुजरात, राजस्थान,मध्य प्रदेशलगायतका राज्य बढी प्रभावित भएका छन्।

भारतमा कोरोना संक्रमितको संख्या बढ्दै जाँदा त्यसको असर नेपालमा पनि पर्ने देखिन्छ । खुला सिमानाका कारण कामको शिलशिलामा भारतमा रहेका धेरै नेपालीहरु स्वदेश आउने क्रम बढ्दा संक्रमणको जोखिम पनि बढी हुने विज्ञहरुको भनाई छ ।