डाइबेटिज भएकाले कस्तो खाना खाने ?
डाइबेटिज भएकाले के खाने के नखाने र कति मात्रामा खाने भन्ने कुरा बुझ्नै पर्छ । यो कुरा बुझेर त्यही अनुसार आफनो डाइट प्लान बनाउन सके मात्र सुगर नियन्त्रणमा राख्न सकिन्छ । अन्यथा औषधीले मात्र यसलाई नियन्त्रण गर्न सकिंदैन् । मेरा कयौं बिरामी मैले औषधी त समयमा खाइरहेकै छु तर सुगर नियन्त्रण भएन भनेर आउनुहुन्छ । उहाँहरुमा भएको समस्या नै औषधी त खानुभयो तर डाइटमा ध्यान दिनुभएन । त्यसैले हरेक मधुमेहको समस्या भएका बिरामीले मैले कति मात्रामा कस्तो खाना खाने भन्ने आफनो डाइटिसियनसँग बुझ्नैपर्छ ।
मधुमेह हुने भनेको रगतमा सुगरको मात्रा बढी भएर हुने हो । अब हामीले के कुरा बुझ्न पर्यो भने रगतमा अझ धेरै एकैपटक सुगर बढाउने कुरा एकैपटक धेरै खान भएन । त्यसैले सिधै रगतमा चिनीको मात्रा बढाउने खाना के हुन् भन्ने बुझ्न पर्छ । गुलिया फलफूलका जुस, भात, तरुल, आलु, प्रशोधित खानेकुरा, फ्याक्ट्रीमा बनेका रेडिमेड गुलिया जुस लगायतका खानेकुरामा धेरै चिनीको मात्रा हुने भएकाले यी खानेकुरा धेरै खान भएन । अझ प्रशोधित खानेकुरा त नखाएकै राम्रो ।
अर्को कुरा हामी धेरै नेपालीले आफनो दुबै खानामा भातको प्रयोग गरेको पाइन्छ । भातमा कार्बोहाइड्रेडको मात्रा बढी हुन्छ । त्यसैले मधुमेह भएकाले कम कार्बोहाइड्रेड खाएको राम्रो मानिन्छ । त्यसैले भात खान मिल्छ तर यसको मात्रा भने मिलाएर मात्र खान पर्छ । थोरै भात, धेरै हरियो सागसब्जी, दाल गरेर खान सकिन्छ । एउटा कुरा के याद गर्न पर्यो भने भात खाँदै गर्दा अन्य कार्बोहाइड्रेड भएका खाना जस्तै आलु, तरुल नखाएको राम्रो । अथवा आलु खान मन छ भने भातको मात्रा कम गरेर थोरै आलु खान सकिन्छ ।
त्यसैगरी चोकर भएका मकै, कोदो, फापर,जौ, ओट्स जस्ता खानामा फाइबर धेरै हुने भएकाले यस्ता खानाले रगतमा सुगर नियन्त्रणमा राख्न मद्दत गर्छन्। त्यसैले यस्ता खाना खान सकिन्छ । फाइबरयुक्त खानाले कब्जियतको समस्या पनि हुन दिंदैन । तरकारीमा घिरौला, लौका, मुला, ब्रोकाउली आदी खाँदा हुन्छ । फलफूल खाँदा पनि कम गुलिया फलफूल रोजेको राम्रो । त्यसमा पनि फलफूल खाँदा यसको जुस बनाएर नभई सिंगै फलफूल खानु ठीक मानिन्छ ।
योसँगै मधुेमहमा प्रोटिनको मात्रा पनि त्यत्तिकै मिलाउनुपर्छ । प्रोटिनको लागि दाल, कुखुराको मासु, गेडागुडी, माछा, तोफु खान सकिन्छ । शरीरलाई फ्याट पनि चाहिन्छ । फ्याट दुई प्रकारका हुन्छन् । स्याचुरेटेड फ्याट र ट्रान्स्फ्याट । स्याचुरेटेट फ्याट घिउ, बटरमा हुन्छ । यो सकेसम्म कम मात्रामा खान सकिन्छ भने ट्रान्सफ्याट प्रोसेस्ड फुडमा धेरै पटक प्रयोग गरिएको हुन्छ । त्यसैले यो प्रयोग नगर्नु वेश हुन्छ । यसले सिधै मुटुमा असर गरेको पाइन्छ ।
अन्त्यमा सुगर नियन्त्रणका लागि डाक्टरको सल्लाह बमोजिमको औषधी, नियमित एक्सरसाइजसँगै आफनो खानाको पनि विशेष ख्याल गर्न जरुरी हुन्छ । यति गर्न सकियो भने पक्कै पनि सुगरलाई नियन्त्रणमा राख्न सकिन्छ ।
स्वास्थ्यमन्त्री उपेन्द्र यादवले दिए राजीनामा
नर्सहरुको हौसला बढाउन नेपाल क्यान्सर अस्पतालद्धारा विशेष कार्यक्रमको आयोजना
क्यान्सरबारे जनचेतनामूलक सन्देश दिने महजोडीको ‘के डेरा के घर’ टेलि चलचित्र
आज अन्तराष्ट्रिय नर्सिङ दिवस मनाइँदै
डा भगवान कोइरालाले बनाउन लागेको बाल अस्पताललाई मीनबहादुर गुरुङको ४१ करोड सहयोग